Tüketici haklarını, birer “veri noktası” gibi görerek incelemeyi seviyorum. Çünkü sayıların ve mevzuatın dili, gündelik hayatımızdaki sorunların nerede çözüldüğünü berraklaştırıyor. Bugün, şu pratik ve merak uyandıran soruyu bilimsel bir mercekten ele alalım: Tüketici Hakem Heyeti (THH) en fazla kaç liraya kadar bakıyor? Cevap sadece bir rakam değil; adalete erişim, işlem maliyetleri ve davranışsal iktisat açısından da ipuçları taşıyor.

2025’te THH sınırı: Rakam tam olarak ne?

2025 yılı için THH’ye başvurulabilecek uyuşmazlıkların üst sınırı 149.000 TL. Bunun anlamı şu: Değeri 149.000 TL’nin altında olan uyuşmazlıklar İl veya İlçe Tüketici Hakem Heyetlerinde görülebiliyor; bunun üzerindeki uyuşmazlıklar ise doğrudan tüketici mahkemelerine taşınmalı. Bu rakam, Ticaret Bakanlığı’nın 20 Aralık 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan tebliğine ve Bakanlığın duyurusuna dayanıyor. :contentReference[oaicite:0]{index=0}

Bu sınır nasıl belirleniyor? “Yeniden değerleme” mekanizması

Her yıl yeniden değerleme oranı dikkate alınarak parasal sınırlar güncellenir. 2025’te kullanılan oran %43,93 oldu; bu sayede 2024’te 104.000 TL olan sınır 2025’te 149.000 TL’ye yükseltildi. Bu otomatik güncelleme, enflasyonist ortamda adil ve erişilebilir bir başvuru eşiği tutturmayı amaçlar. Bir başka deyişle, aynı “gerçek değere” tekabül eden uyuşmazlıklar, yıllar ilerledikçe sistem dışına itilmesin diye eşik bilimsel bir endekse bağlanır. :contentReference[oaicite:1]{index=1}

Bilimsel bir bakış: Neden “149.000 TL” hayatî bir eşik?

1) İşlem maliyetleri ve rasyonel seçim

Mikroiktisadın temel sezgisi şudur: Uyuşmazlık çözüm yolunu seçerken bireyler maliyet–fayda hesabı yapar. Hakem heyetleri mahkemeye kıyasla daha hızlı, bürokratik yükü daha düşük ve harçsız bir yol sunduğu için (çoğu durumda) düşük ve orta tutarlı uyuşmazlıklarda rasyonel tercih hâline gelir. Sınırın yıllık güncellenmesi, bu tercih mimarisinin bozulmamasını sağlar.

2) Davranışsal iktisat ve “engelleri düşürmek”

İnsanlar küçük engellere bile aşırı duyarlıdır. Başvuru harcı, avukat zorunluluğu veya uzun bekleme süreleri gibi sürtünmeler arttıkça, hak arama davranışı zayıflar. THH’nin parasal eşiği, bu sürtünmeleri belirli bir tutara kadar minimize eden bir “tasarım parametresi” gibidir. Eşik ne kadar gerçekçi belirlenirse, başvuru şiddeti (talep yoğunluğu) o kadar sağlıklı dağılır.

3) Adalete erişim ve mahkeme yükü

149.000 TL’lik eşik, iki kanalı dengeler: (i) Daha küçük uyuşmazlıklar için hızlı ve uzmanlaşmış bir çözüm; (ii) Daha büyük ve karmaşık dosyalar için mahkeme kanalı. Bu işbölümü, mahkemelerin iş yükünü rasyonel düzeye çekerken tüketici için de zaman-maliyet optimizasyonu üretir. Yasal dayanak ve organizasyon yapısı yönetmelik ve tebliğlerde net biçimde tanımlıdır. :contentReference[oaicite:2]{index=2}

Pratik rehber: “Benim sorunum THH kapsamına giriyor mu?”

Adım adım düşünün

– Tutarı hesaplayın: Talep ettiğiniz bedel (mal/hizmet bedeli, ayıplı kısım, iade vb.) 149.000 TL’nin altında mı? Evetse THH’ye gidebilirsiniz. Değilse doğrudan tüketici mahkemesi gündeme gelir. :contentReference[oaicite:3]{index=3}

– Yetkiyi kontrol edin: Başvurular, tüketicinin yerleşim yeri ya da işlemin yapıldığı yer hakem heyetine yapılır. İl ve ilçe heyetlerinin yetkisi coğrafî olarak ayrılmıştır. :contentReference[oaicite:4]{index=4}

– Tarih hassasiyeti: Sınır 1 Ocak 2025’ten itibaren geçerlidir. Önceki yıllar için eski eşiklere bakılmalıdır (ör. 2024’te 104.000 TL). :contentReference[oaicite:5]{index=5}

Belgeler ve kanıtlama yükü: “Bilimsel” küçük bir kontrol listesi

Mevzuatta “kanıtın sunulması” taraflara bırakılır. Bu yüzden fatura, sözleşme, yazışma ekran görüntüleri, servis fişleri, ekspertiz raporları gibi belgelerinizi dijital/kağıt olarak düzenli ve kronolojik toplayın. Bu, hem delil kalitesini yükseltir hem de karar vericinin bilişsel yükünü azaltır—davranışsal iktisat literatürünün tarif ettiği “bilişsel sınırlılık” gerçeğini düşünün: Ne kadar açık, o kadar ikna edici.

Yanlış bilinenler: Kısa bir mitoloji temizliği

“THH yalnızca çok küçük bedeller için.”

Artık değil. 149.000 TL sınırı, orta ölçekli uyuşmazlıkların da idari yolla çözülmesini mümkün kılıyor. Bu, mahkemeye gitmeden uyuşmazlığın sonuçlanması anlamına gelebilir. :contentReference[oaicite:6]{index=6}

“Sınır her yerde aynıdır, yıllarca değişmez.”

Hayır. Sınır, yeniden değerleme oranına bağlı olarak her yıl güncellenir; bu nedenle başvuru yılında geçerli rakamı teyit etmek gerekir. 2025 için eşik 149.000 TL’dir. :contentReference[oaicite:7]{index=7}

Merak uyandıran sorular: Sizce eşik daha da yükseltilmeli mi?

– Eşiğin çok düşük kalması, mahkemelerin yükünü azaltırken bazı uyuşmazlıkları sistem dışına itiyor olabilir mi?

– Eşiğin çok yüksek belirlenmesi, hakem heyetlerini aşırı talep ile karşı karşıya bırakıp karar kalitesini etkiler mi?

– Dijital başvuru ve otomatik belge sınıflandırma gibi araçlarla, eşik aynı kalsa bile işlem maliyeti daha da düşürülebilir mi?

Son söz: Rakam bir kapıdır, strateji anahtar

THH’nin 2025 sınırı 149.000 TL. Bu, yalnızca bir sayı değil; nasıl ve nerede hak arayacağınızı belirleyen pratik bir pusula. Uyuşmazlığınız bu eşik altındaysa, belgelerinizi toparlayın, yetkili heyeti saptayın ve süreci başlatın. Daha yüksek tutarlarda ise tüketici mahkemesi rotasını planlayın. Unutmayın: Doğru kapıya doğru dosyayla gitmek, bilimsel düşünmenin hukuktaki karşılığıdır. :contentReference[oaicite:8]{index=8}

Tüketici Hakem Heyeti en fazla kaç liraya kadar bakıyor?

Kısa cevap: 2025’te 149.000 TL’nin altındaki uyuşmazlıklar THH kapsamındadır; üzeri tüketici mahkemesine aittir. Kaynaklar: Ticaret Bakanlığı duyurusu ve 20 Aralık 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan tebliğ. :contentReference[oaicite:9]{index=9}

::contentReference[oaicite:10]{index=10}